Γιῶργος Σεφέρης — Ερωτικός Λόγος

Painting by: Lynn Noelle Rushton "Trust" from lover's series.

Έστι δε φύλον εν ανθρώποισι ματαιότατον,
όστις αισχύνων επιχώρια παπταίνει τα πόρσω,
μεταμώνια θηρεύων ακράντοις ελπίσιν.

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

                                Α'
Ρόδο της μοίρας, γύρευες να βρεις να μας πληγώσεις
μα έσκυβες σαν το μυστικό που πάει να λυτρωθεί
κι ήταν ωραίο το πρόσταγμα που δέχτηκες να δώσεις
κι ήταν το χαμογέλιο σου σαν έτοιμο σπαθί.
Του κύκλου σου το ανέβασμα ζωντάνευε τη χτίση
από τ' αγκάθι σου έφευγε το δρόμου ο στοχασμός
η ορμή μας γλυκοχάραζε γυμνή να σ' αποχτήσει
ο κόσμος ήταν εύκολος. Ένας απλός παλμός.
 
                                Β'
Τα μυστικά της θάλασσας ξεχνιούνται στ' ακρογιάλια
η σκοτεινάγρα του βυθού ξεχνιέται στον αφρό.
Λάμπουνε ξάφνου πορφυρά της μνήμης τα κοράλλια...
Ω μην ταράξεις... πρόσεξε ν' ακούσεις τ' αλαφρό
ξεκίνημά της... τ' άγγιξες το δέντρο με τα μήλα
το χέρι απλώθη κι η κλωστή δείχνει και σε οδηγεί...
Ω σκοτεινό ανατρίχιασμα στη ρίζα και στα φύλλα
να 'σουν εσύ που θα 'φερνες την ξεχασμένη αυγή!
Στον κάμπο του αποχωρισμού να ξανανθίζουν κρίνα
μέρες ν' ανοίγουνται ώριμες, οι αγκάλες τ' ουρανού,
να φέγγουν στο αντηλάρισμα τα μάτια μόνο εκείνα
αγνή η ψυχή να γράφεται σαν το τραγούδια αυλού...
Η νύχτα να 'ταν που έκλεισε τα μάτια; Μένει αθάλη,
σαν από δοξαριού νευρά μένει πνιχτό βουητό,
μια στάχτη κι ένας ίλιγγος στο μαύρο γυρογιάλι
κι ένα πυκνό φτερούγισμα στην εικασία κλειστό.
Ρόδο του ανέμου, γνώριζες μα ανέγνωρους μας πήρες
την ώρα που θεμέλιωνε γιοφύρια ο λογισμός
να πλέξουνε τα δάχτυλα και να διαβούν δυο μοίρες
και να χυθούν στο χαμηλό κι αναπαμένο φως.
 
                                Γ'
Ω σκοτεινό ανατρίχιασμα στη ρίζα και στα φύλλα!
Πρόβαλε ανάστημα άγρυπνο στο πλήθος της σιωπής
σήκωσε το κεφάλι σου από τα χέρια τα καμπύλα
το θέλημά σου να γενεί και να μου ξαναπείς
τα λόγια που άγγιζαν και σμίγαν το αίμα σαν αγκάλη
κι ας γείρει ο πόθος σου βαθύς σαν ίσκιος καρυδιάς
και να μας πλημμυράει με των μαλλιών σου τη σπατάλη
από το χνούδι του φιλιού στα φύλλα της καρδιάς.
Χαμήλωναν τα μάτια σου κι είχες το χαμογέλιο
που ανιστορούσαν ταπεινά ζωγράφοι αλλοτινοί.
Λησμονημένο ανάγνωσμα σ' ένα παλιό ευαγγέλιο
το μίλημά σου ανάσαινε κι η ανάλαφρη φωνή:
"Είναι το πέρασμα του χρόνου σιγαλό κι απόκοσμο
κι ο πόνος απαλά μες στην ψυχή μου λάμνει
χαράζει η αυγή τον ουρανό, τ' όνειρο μένει απόντιστο
κι είναι σαν να διαβαίνουν μυρωμένοι θάμνοι.
Με του ματιού τ' αλάφιασμα, με του κορμιού το ρόδισμα
ξυπνούν και κατεβαίνουν σμάρι περιστέρια
με περιπλέκει χαμηλό το κυκλωτό φτερούγισμα
ανθρώπινο άγγιγμα στο κόρφο μου τ' αστέρια.
Την ακοή μου ως να 'σμιξε κοχύλι βουίζει ο αντίδικος
μακρινός κι αξεδιάλυτος του κόσμου ο θρήνος
μα είναι στιγμές και σβήνουνται και βασιλεύει δίκλωνος
ο λογισμός του πόθου μου, μόνος εκείνος.
Λες κι είχα αναστηθεί γυμνή σε μια παρμένη θύμηση
σαν ήρθες γνώριμος και ξένος, ακριβέ μου
να μου χαρίσεις γέρνοντας την απέραντη λύτρωση
που γύρευα από τα γοργά σείστρα του ανέμου..."
Το ραγισμένο ηλιόγερμα λιγόστεψε κι εχάθη
κι έμοιαζε πλάνη να ζητάς τα δώρα τ' ουρανού.
Χαμήλωναν τα μάτια σου. Του φεγγαριού τ' αγκάθι
βλάστησε και φοβήθηκες τους ίσκιους του βουνού.
...Μες στον καθρέφτη η αγάπη μας, πώς πάει και λιγοστεύει
μέσα στον ύπνο τα όνειρα, σκολειό της λησμονιάς
μέσα στα βάθη του καιρού, πώς η καρδιά στενεύει
και χάνεται στο λίκνισμα μιας ξένης αγκαλιάς...
 
                                Δ'
Δυο φίδια ωραία κι αλαργινά, του χωρισμού πλοκάμια
σέρνουνται και γυρεύουνται στη νύχτα των δεντρών,
για μιαν αγάπη μυστική σ' ανεύρετα θολάμια
ακοίμητα γυρεύουνται δεν πίνουν και δεν τρων.
Με γύρους και λυγίσματα κι η αχόρταγή τους γνώμη
κλώθει, πληθαίνει, στρίβει, απλώνει κρίκους στο κορμί
που κυβερνούν αμίλητοι του έναστρου θόλου οι νόμοι
και του αναδεύουν την πυρή κι ασίγαστη αφορμή.
Το δάσος στέκει ριγηλό της νύχτας αντιστύλι
κι είναι η σιγή τάσι αργυρό όπου πέφτουν οι στιγμές
αντίχτυποι ξεχωρισμένοι, ολόκληροι, μια σμίλη
προσεχτική που δέχουνται πελεκητές γραμμές...
Αυγάζει ξάφνου το άγαλμα. Μα τα κορμιά έχουν σβήσει
στη θάλασσα στον άνεμο στον ήλιο στη βροχή.
Έτσι γεννιούνται οι ομορφιές που μας χαρίζει η φύση
μα ποιος ξέρει αν πέθανε στον κόσμο μια ψυχή.
Στη φαντασία θα γύριζαν τα χωρισμένα φίδια
(Το δάσος λάμπει με πουλιά βλαστούς και ροδαμούς)
μένουν ακόμη τα σγουρά γυρέματά τους, ίδια
του κύκλου τα γυρίσματα που φέρνουν τους καημούς.
 
                                Ε'
Πού πήγε η μέρα η δίκοπη που είχε τα πάντα αλλάξει;
Δε θα βρεθεί ένας ποταμός να 'ναι για μας πλωτός;
Δε θα βρεθεί ένας ουρανός τη δρόσο να σταλάξει
για την ψυχή που νάρκωσε κι ανάθρεψε ο λωτός;
Στην πέτρα της υπομονής προσμένουμε το θάμα
που ανοίγει τα επουράνια κι είν' όλα βολετά
προσμένουμε τον άγγελο σαν το πανάρχαιο δράμα
την ώρα που του δειλινού χάνουνται τ' ανοιχτά
τριαντάφυλλα... Ρόδο άλικο του ανέμου και της μοίρας,
μόνο στη μνήμη απέμεινες, ένας βαρύς ρυθμός
ρόδο της νύχτας πέρασες, τρικύμισμα πορφύρας
τρίκυμισμα της θάλασσας... Ο κόσμος είναι απλός.

Αθήνα, Οχτώβρης '29 - Δεκέμβρης '30 
(από την έκδοση "Γιώργος Σεφέρης, Ποιήματα", Ίκαρος, 1989)

Erotikos Logos - Poem by Giorgos Seferis
I
Rose of fate, you looked for ways to wound us
yet you bent like the secret about to be released
and the command you chose to give us was beautiful
and your smile was like a ready sword.
The ascent of your cycle livened creation
from your thorn emerged the way's thought
our impulse dawned naked to possess you
the world was easy: a simple pulsation.
II
The secrets of the sea are forgotten on the shores
the darkness of the depths is forgotten in the surf;
the corals of memory suddenly shine purple. . .
O do not stir. . . listen to hear its light
motion. . . you touched the tree with the apples
the hand reached out, the thread points the way and guides you. . .
O dark shivering in the roots and the leaves
if it were but you who would bring the forgotten dawn!
May lilies blossom again on the meadow of separation
may days open mature, the embrace of the heavens,
may those eyes alone shine in the glare
the pure soul be outlined like the song of a flute.
Was it night that shut its eyes? Ashes remain,
as from the string of a bow a choked hum remains,
ash and dizziness on the black shore
and dense fluttering imprisoned in surmise.
Rose of the wind, you knew but took us unknowing
at a time when thought was building bridges
so that fingers would knit and two fates pass by
and spill into the low and rested light.
III
O dark shivering in the roots and the leaves!
Come forth sleepless form in the gathering silence
raise your head from your cupped hands
so that your will be done and you tell me again
the words that touched and merged with the blood like an embrace;
and let your desire, deep like the shade of a walnut tree, bend
and flood us with your lavish hair
from the down of the kiss to the leaves of the heart.
You lowered your eyes and you had the smile
that masters of another time humbly painted.
Forgotten reading from an ancient gospel,
your words breathed and your voice was gentle:
‘The passing of time is soft and unworldly
and pain floats lightly in my soul
dawn breaks in the heavens, the dream remains afloat
and it's as if scented shrubs were passing.
‘With my eyes' startling, with my body's blush
a flock of doves awakens and descends
their low, circling flight entangles me
the stars are a human touch on my breast.
‘I hear, as in a sea shell, the distant
adverse and confused lament of the world
but these are moments only, they disappear,
and the two-branched thought of my desire reigns alone.
‘It seemed I'd risen naked in a vanished recollection
when you came, strange and familiar, my beloved
to grant me, bending, the boundless deliverance
I was seeking from the wind's quick sistrum. . .'
The broken sunset declined and was gone
and it seemed a delusion to ask for the gifts of the sky.
You lowered your eyes. The moon's thorn blossomed
and you became afraid of the mountain's shadows.
. . . In the mirror how our love diminishes
in sleep the dreams, school of oblivion
in the depths of time, how the heart contracts
and vanishes in the rocking of a foreign embrace. . .
IV
Two serpents, beautiful, apart, tentacles of separation
crawl and search, in the night of the trees,
for a secret love in hidden bowers;
sleepless they search, they neither drink nor eat.
Circling, twisting, their insatiable intent
spins, multiplies, turns, spreads rings on the body
which the laws of the starry dome silently govern,
stirring its hot, irrepressible frenzy.
The forest stands as a shivering pillar for night
and the silence is a silver cup where moments fall
echoes distinct, whole, a careful chisel
sustained by carved lines. . .
The statue suddenly dawns. But the bodies have vanished
in the sea in the wind in the sun in the rain.
So the beauties nature grants us are born
but who knows if a soul hasn't died in the world.
The parted serpents must have circled in fantasy
(the forest shimmers with birds, shoots, blossoms)
their wavy searching still remains,
like the turnings of the cycle that bring sorrow.
V
Where is the double-edged day that had changed everything?
Won't there be a navigable river for us?
Won't there be a sky to dropp refreshing dew
for the soul benumbed and nourished by the lotus?
On the stone of patience we wait for the miracle
that opens the heavens and makes all things possible
we wait for the angel as in the age-old drama
at the moment when the open roses of twilight
disappear. . . Red rose of the wind and of fate,
you remained in memory only, a heavy rhythm
rose of the night, you passed, undulating purple
undulation of the sea. . . The world is simple.

Giorgos Seferis
poemhunter