Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016

Γιάννης Ρίτσος — Η Κυρά των Aμπελιών X
Γεια και χαρά σου ομορφονιά που δένεις όλο το ντουνιά με τις/χοντρές πλεξούδες σου/που 'χεις τις βούλες της υγειάς στα μάγουλα ...

shepherdess and sheep 1887 Camille Pissarro
Έτσι με το ξημέρωμα, ν' αυτιάζονται οι λαγοί που ανακλαδί-
.... ζεται η τρυγόνα
μες στις φωλιές τα χελιδόνια να σκουντάν με τον αγκώνα το 'να
.... τ' άλλο,
χτύπο το χτύπο τα φτερά και τα νερά να μερμηγκιάζουνε στης
.... σιγαλιάς τις αμασκάλες
κ' οι αγγέλοι πλένοντας τα τζάμια του παράδεισου χτύπο το χτύπο
.... το τραγούδι
χτύπο το χτύπο της αυγούλας ο αργαλειός φαίνοντας του ήλιου το
.... ζουνάρι
να ζώσει η γης δέκα φορές τη μέση της και να χορέψει.

Η θάλασσα με τα γαλάζια της μαντήλια φέγγει τον αγέρα.
Πουρνό-πουρνό κατηφοράν τα πεύκα να λουστούνε
πουρνό-πουρνό τα τσοπανόπουλα κοιτάζουν απ' τους λόφους
που η πούλια με τα δυο της δάχτυλα ξηλώνει τους γαλάζιους
.... φραμπαλάδες της.
Η δάφνη κ' η μυρτιά τινάζουν στις κατηφοριές τα μεσοφόρια τους
κύματα ροβολάν τα δέντρα, κύματα οι καμπάνες
κύματα ροβολάνε κ' οι βαλαντωμένοι βλάχοι απ' τα λημέρια τους
πετάν στην αμμουδιά τις βράκες τους και ρίχνονται στη θάλασσα
σαν άγιοι τριχωτοί που αφήσαν τα ραβδιά τους στην ποδιά της
.... Πενταγιώτισσας.
Κ' έχουνε μαύρα κι άγρια τα μαλλιά σαν τα καψαλισμένα βάτα
κι έχουν τα φρύδια πέτρινα και τα νεφρά τους σιδερένια
κ' έχουν τα στήθια τους στρωτά σαν τα φτερά της πέρδικας
και σύγκορμοι ευωδάνε τσίπουρο, μέλι και βαρβατίλα.

Βιάσου, Κυρά, και πρόβαλε πάνου στο βουνό ζωσμένη
.... πέντε γύρους στάχυα,
ρίξε μπουκιά απ' το γέλιο σου στον πετεινό του φράχτη μας που
.... 'χει λειρί τον ήλιο,
βιάσου, τι δεν αντέχουν πια τα φύλλα, τα νερά, τα παλληκάρια.
Γρήγορα τα ρουθούνια τους, σαν του τραγιού, ρουφάνε την αρμύρα
και το γαρύφαλλο στα σκέλια τους μες στο αυγινό νερό αυγαταίνει.

Αχ συγνεφάκι από γυαλί και σήμαντρο από σύγνεφο
νταγκ-νταγκ στα κορφοβούνια οι αλιφασκιές κ' οι πετρο-
.... κότσυφοι,
μπαίνουνε τα καράβια στη στεριά μ' εξήντα φλόκους όνειρα 
μπαίνουν τα πρόβατα και τ' άλογα στη θάλασσα
κ' η θάλασσα ανεβαίνει στ' άσπρα λιακωτά να λιάσει τα σεντό-
.... νια της.

Απάνου στην προβιά του χορταριού νταγκ-νταγκ τα κουδουνάκια
μες στο πηχτό γαλάζιο γάλα του γυαλού τα κίτρινα κουμπιά της
.... πούλιας
νταγκ-νταγκ καλόγνωμες ελιές φορτώνοντας το όρθρο στα μικρά
.... γαϊδούρια τους.

Γεια και χαρά σου ομορφονιά που δένεις όλο το ντουνιά με τις 
.... χοντρές πλεξούδες σου
που 'χεις τις βούλες της υγειάς στα μάγουλα και στο πηγούνι,
δάγκωμα της δροσιάς, γεια και χαρά, στο σβέρκο του καπτάν
.... Καρακατσάνη.

Και πάνου εκεί, στο ξάγναντο ξωκκλήσι, με τα χέρια του δεμένα
.... γύρω στο ραβδί του
ν' ακούει τη λειτουργία των κορδαλών και των προβάτων ο Πα-
.... παδιαμάντης
τον όρθρο μουρμουρίζοντας και «τ' όνειρο στο κύμα».


ακούστε τον ποιητή να το απαγγέλει εδώ